Gedagte vir Vandag
JESUS SE EERSTE TOESPRAAK VOLGENS DIE EVANGELIE VAN MATTEUS : DIE BERGREDE!
(Matt. 5-7)
DERDE RIGLYN VIR DIE VERVULLING VAN DIE WET (HOE OM DIE LEWE VAN GEREGTIGHEID TE BEOEFEN.)
AS JULLE VAS – VEROOTMOEDIGING VIR GOD EN NIE MENSE NIE!
Matt. 6:16-18 – “As julle vas, moet julle nie soos skynheiliges met lang gesigte rondloop nie. Hulle mismaak hulle gesigte sodat die mense kan sien dat hulle vas. Dit verseker Ek julle: Hulle het hulle beloning klaar weg. Nee, as jy vas, versorg jou hare en was jou gesig sodat niemand kan sien dat jy vas nie, behalwe jou Vader wat jy nie kan sien nie. Jou Vader wat sien wat verborge is, sal jou beloon.”
Vergelyk ook Jes. 58:6-7 – “Is die vas wat Ek wil hê nie dít nie: om dié wat onregverdig gevange gehou word, te bevry, om die juk wat op mense druk, af te haal, om verdruktes vry te maak, om elke juk te breek? Is dit nie dat jy vir dié wat honger is van jou brood gee nie, dat jy aan die armes en die dakloses ‘n blyplek gee nie …”
Die derde van drie voorbeelde wat Jesus voorhou om hierdie lewe van geregtigheid te beoefen, handel oor vas. Om te vas is om as teken van verootmoediging voor God geen kos of drank vir ‘n sekere tydperk, nie te gebruik nie. Die bekendste reëlmatige vasdag was die jaarlikse groot Versoendag (Lev. 16:29). Dit was verpligtend vir elke Israeliet, want dit was die dag wat hulle “gereinig moes word van hulle sondes.” Die godsdiensleiers het egter hierdie vas-gebruik, ingestel na twee maal per week. Die vrome Jode gedurende Jesus se aardse tyd, het op Maandae en Donderdae gevas (Luk. 18:12). Dit was om darem net te bewys dat hulle godsdienstige meerderwaardigheid vasstaan. Hulle was “geestelike reuse” wat in die oë van ander uitgestaan het betreffende hulle toewyding aan God. ‘n Misbruik tot hulle eie voordeel!
Om te vas, is ‘n gebruik wat meer in die Ou Testament as in die Nuwe voorgekom het. Die gebruik was om te vas ter viering van groot gebeurtenisse in die Joodse geskiedenis (Est. 9:31); uitdrukking te gee aan hartseer (1 Sam. 31:13); verootmoediging (Esra 8:21); berou oor sonde (1 Sam. 7:6); God se raad te vra (Eks. 34:28); oordeel van God af te weer (Jer. 36:9) en selfopgelegde straf. In die Nuwe Testament vind ons nêrens dat daar beveel word om te vas nie, maar ons lees wel van Jesus wat gevas het voordat Hy in die woestyn versoek is (Matt. 4:1-4); die vroom weduwee Anna wat God gedien het deur te vas en te bid (Luk. 2:37) en daar is ook gevas voor Barnabas en Paulus uitgestuur is op die eerste sendingreis (Hand. 13:2-3).
Maandae en Donderdae was markdae in die destydse Israel. Van sonsopkoms tot sonsondergang, het die Jode hierdie dae, wanneer daar ‘n groot samedromming van mense was en meer mense medelye kon betoon, gebruik om te vas. Groot vertoon is gelewer met verslete klere wat aangetrek is, hare wat nie gekam is nie en gesigte wat wit gesmeer was om vir ander te wys dat hulle vas. Om hulle kos op te offer ter wille van hulle godsdiens, het ‘n martelaarshouding op die gesig van die skynheiliges geplaas wat gevolglik veroorsaak het dat hulle hoër agting sou kry – ‘n ongelooflike religieuse prestasie teenoor mense!
Jesus ontmasker nou hierdie doelbewuste skynheilige optredes as ‘n poging om mense se aandag te trek. Wanneer ‘n dissipel van Jesus vas, tree hy in alle opsigte soos gewoonlik op, sodat niemand kan sien dat hy vas nie, “behalwe sy Vader wat hy nie kan sien nie.” Om te vas was goed vir die gesondheid veral vir hulle wat leef om te eet instede van eet om te leef. Dit is goed vir self-dissipline en leer ‘n mens om ‘n slaaf van ‘n gewoonte te raak, veral met gewoontes wat nie maklik beheer kan word of selfs gestaak kan word nie. Die doel om te vas is sodat die aardse seëninge ons gids, en nie ons slaweketting, te wees nie.
God bepaal hoe ‘n vasdag moet lyk – “Is die vas wat Ek wil hê nie dít nie: om dié wat onregverdig gevange gehou word, te bevry, om die juk wat op mense druk, af te haal …” (Jes. 58:6-7). Dit is ook goed om te onthou dat vasdae versigtig hanteer moet word, veral lang tydperke daarvan. Dit moet nie slegte gesondheidsgevolge hê nie. Wanneer ons dan wíl vas om ons aan die Here toe te wy, moet ons dit nie vir die mense doen nie, maar vir ‘n gehoor van Een – vir God wat ons hart sien en die opregtheid daarin waar kan neem.
“Ons het net een lewe, en dit is vinnig verby. Net wat vir Christus in opregtheid en uit dankbaarheid gedoen is, sal ewig bly” (Anoniem).
Gebed: Hemel Vader, behoed my daarvan om my godsdienstige oortuigings uit te basuin of selfs op ‘n skynheilige manier ander te probeer beïndruk. Weerhou my daarvan dat ek in die openbaar ‘n skynheilige godsdienstige reputasie probeer handhaaf. Maak my ‘n vreugdevolle dissipel wat bereid is om my lig te laat skyn en sout vir hierdie aarde te wees. Amen.